صراط

Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA :LatentStyles DefLockedState="false” DefUnhideWhenUsed="true” DefSemiHidden="true” DefQFormat="false” DefPriority="99″ LatentStyleCount="267″> ideWhenUsed="false” QFormat="true” Name="heading 1″ />

بررسی معنای لغوی و اصطلاحی مباهله

در کتب تاریخی بسیاری آمده است که در سال نهم هجرت، حوادث فراوانی رخ داد که با تدابیر حکیمانه و منطقی پیامبر (صلی الله علیه و آله) و یارانش، پیروزی‌های چشمگیر و ارزشمندی برای جامعه‌ی اسلامی به ارمغان آمد. هیئت‌های نمایندگی قبایل عرب، یکی پس از دیگری به مدینه آمدند و آمادگی قبایل خود را برای پذیرفتن اسلام، اعلام کردند، رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) با بسیاری از سران قبایل مکاتبه نموده و قرار-دادهایی میان طرفین بسته شد. تعداد نمایندگانی که در این سال به منظور اعلام اطاعت و خاتمه یافتن دوران شرک و بت پرستی به حضور پیامبر (صلی الله علیه و آله) رسیدند، به قدری زیاد بود که سال نهم هجرت را «سنة الوفود» (سال ورود هیئت‌های نمایندگی قبایل به مدینه برای دیدار با پیامبر(صلی الله علیه و آله) ) نامیده‌اند. به این ترتیب سال دهم در حالی آغاز گردید که آرامش نسبی بر قسمت اعظم شبه جزیره حکمفرما شده بود. در طول سال دهم هجرت، غزوه‌ای رخ نداد و پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرصت یافت شخصیت‌هایی را برای آموزش مردم، به اطراف اعزام کند. حوادث حائز اهمیتی که در سال دهم هجرت می‌توان به آنها اشاره داشت، مباهله، حجة الوداع، واقعه‌ی غدیر و… می‌باشد. واقعه‌ای که مورد بحث می‌باشد و در آن حقیقتی بلابلابابا

نهفته است که توجه به آن از نظر تحلیل تاریخ، لازم و آموزنده است، مسأله‌ی مباهله می‌باشد. مباهله مانند بسیاری از وقایع تاریخی دیگر که در طول تاریخ اسلام اتفاق افتاده، حکمت‌های فراوان داشته و درسی آموزنده برای افراد آن زمان و آیندگان می‌باشد و بهره برداری صحیح هنگامی میسر است که با آگاهی کامل نسبت به همه‌ی جوانب و منابع تاریخی صورت گیرد.

مباهله در اصل از ماده‌ی «بهل» (بر وزن اَهْل) به معنی رها کردن و قید و بند را از چیزی برداشتن است و به همین جهت هنگامی که حیوانی را به حال خود وامی‌گذارند و پستان آن را در کیسه قرار نمی‌دهند تا نوزاندش بتواند به آزادی شیر بنوشد، به آن باهل می‌گویند. ابتهال در دعا، به معنی تضرع و واگذاری کار به خداست و اگر آن را گاهی به معنی هلاکت، لعن و دوری از خدا گرفته‌اند، نیز به خاطر این است که رها کردن و واگذار کردن بنده به حال خود، این نتایج را به دنبال می‌آورد. این بود معنی مباهله از نظر ریشه‌ی لغت. از نظر اصطلاحی و مفهوم متداول، به معنی نفرین کردن دو نفر به یکدیگر است؛ بدین ترتیب، افرادی که با هم درباره‌ی یک مسأله‌ی مهم مذهبی گفتگو دارند، در یک جا جمع شوند و به درگاه خدا تضرع کنند و از او بخواهند که دروغگو را رسوا سازد و مجازات کند.¹